Απειλή από το .... διάστημα

Αστεροειδής θα «ξύσει» τη Γη το 2029

Είναι η πρώτη φορά που ένα αντικείμενο με διάμετρο 300 μέτρα και βάρος περίπου 20 εκατομμύριων τόνων περνάει σε τόσο μικρή απόσταση από τον πλανήτη μας τα τελευταία 1.000 χρόνια!

Θα περάσει σε απόσταση μικρότερη των 30.000 χιλιομέτρων

Επιμέλεια: Στέφανος Κρίκκης , Εύη Ελευθεριάδου

«Θέσεις μάχης» παίρνουν οι αστρονόμοι σε όλο τον κόσμο! Ο φοβερός αστεροειδής Άποφις θα περάσει ξυστά από τη Γη το 2029 και τα μεγάλα τηλεσκόπια ετοιμάζονται να τον εγκλωβίσουν για να εξακριβώσουν τις... διαθέσεις του. Είναι η πρώτη φορά που ένα ουράνιο σώμα με διάμετρο 300 μέτρα, περνάει σε τόσο μικρή απόσταση από τον πλανήτη μας τα τελευταία 1.000 χρόνια!

Το 2029 και μάλιστα Παρασκευή και 13! Τότε θα κάνει την ιστορική του εμφάνιση κοντά στη Γη ο αστεροειδής Άποφις περνώντας μάλιστα ξυστά- αν δεν πέσει πάνω τους κιόλας- από τους αμέτρητους γεωσύγχρονους (όπως αποκαλούνται) δορυφόρους, οι οποίοι βρίσκονται σε τροχιά 35.786 χιλιομέτρων από το κέντρο της Γης. Με άλλα λόγια, ο αστεροειδής αυτός, που έχει περίπου τον όγκο του Λυκαβηττού, καθώς το μήκος του φθάνει τα 300 μέτρα και το βάρος του στους περίπου 20 εκατομμύρια τόνους, θα περάσει ξυστά από τη Γη αλλά χωρίς να υπάρξει κίνδυνος να λοξοδρομήσει και να μας χτυπήσει.

Αυτό όμως δεν μπορεί κανείς να το υποσχεθεί για το απώτερο μέλλον καθώς... καραδοκεί το φαινόμενο Υarkovsky, σύμφωνα με το οποίο, όταν ένα ουράνιο σώμα σαν τους αστεροειδείς πηγαινοέρχεται συχνά γύρω από τον ήλιο, τότε συσσωρεύει ηλιακή ενέργεια την οποία στη συνέχεια αποβάλλει με αποτέλεσμα να παρατηρούνται αυξομοιώσεις στην ταχύτητά του οι οποίες επηρεάζουν και την τροχιά του. Δηλαδή προς τα πού πηγαίνει.

Προς το παρόν πάντως το σίγουρο είναι ότι το 2029, σύμφωνα με επιστήμονες της ΝΑSΑ, του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας και του μεγάλου αστεροσκοπείου Αρεσίμπο στο Πουέρτο Ρίκο, ο Άποφις θα πλησιάσει τη Γη σε απόσταση όχι μεγαλύτερη από 30.000 χιλιόμετρα. Η απόσταση αυτή αντιστοιχεί σε 4,8 φορές την ακτίνα της Γης, που είναι 6.380 χιλιόμετρα και είναι αρκετά μικρή αν αναλογιστεί κανείς ότι απόσταση του πλανήτη μας από τη Σελήνη ισούται με 90 φορές την ακτίνα της Γης. Έτσι λοιπόν, εκείνη την Παρασκευή, ο Άποφις θα είναι ευδιάκριτος με γυμνό μάτι από τη Δυτική Ασία, την Ανατολική Ευρώπη (και επομένως την Ελλάδα) και τη Βόρεια Αφρική.

Γυρολόγος του σύμπαντος.

Καθώς θα κινείται με αστραπιαία ταχύτητα, η τροχιά του θα διαγράφει τόξο 42 μοιρών ανά ώρα και στη συνέχεια θα χαθεί από τον ορίζοντα για να επιστρέψει ξανά το 2036. Οι επιστήμονες θεωρούν ιστορικό αυτό το πέρασμα του αστεροειδούς καθώς είναι η πρώτη φορά που ένα τέτοιο ουράνιο σώμα πλησιάζει τόσο κοντά τον πλανήτη μας τα τελευταία 1.300 χρόνια. Βεβαίως ο Άποφις, που οφείλει το όνομα του σε μία αρχαία αιγυπτιακή θεότητα που προσπαθούσε να βυθίσει τον κόσμο στο σκότος καταστρέφοντας τον Ήλιο κατά την περίοδο της νύχτας, περιφέρεται εδώ και εκατομμύρια χρόνια σε μικρή απόσταση γύρω απο τον ήλιο. Η απόσταση της Γης από τον Ήλιο ορίζεται ως μια αστρονομική μονάδα (ΑU) και ο μεγάλος ημιάξονας της περιφοράς του αντιστοιχεί περίπου στο 92,2% της απόστασης Γης- Ηλίου ενώ η περίοδος περιφοράς του γύρω απο αυτόν ανέρχεται στις 324 μέρες.

Κινητοποίηση.

Το ιστορικό πέρασμα του Άποφι, έχει κινητοποιήσει εκατοντάδες επιστήμονες σε ολόκληρο τον κόσμο οι οποίοι προγραμματίζουν να κάνουν λεπτομερείς παρατηρήσεις ώστε να αποκτήσουν σημαντικές γνώσεις όχι μόνο για τον κίνδυνο που μπορεί να σημάνει στο μέλλον η έλευση ενός τέτοιου αντικειμένου όσο και για τα μυστικά που μπορεί να κρύβει μέσα του από την εποχή της δημιουργίας του ηλιακού μας συστήματος. Γεγονός πάντως είναι ότι η πορεία της Γης δεν πρόκειται να διαταραχθεί από το πέρασμα του διαστημικού επισκέπτη. Αντιθέτως, οι δυνάμεις που θα ασκηθούν στον αστεροειδή εξαιτίας της βαρύτητας της Γης, εκτιμάται ότι θα μεταβάλουν την εσωτερική του σύσταση και θα προκαλέσουν παραμόρφωση στην εξωτερική του επιφάνεια.

ΟΙ ΑΣΤΡΟΝΟΜΟΙείναι καθησυχαστικοί, καθώς θεωρούν ότι ο αστεροειδής δεν θα λοξοδρομήσει από την τροχιά του

Με ισχύ βόμβας 100 μεγατόνων

Οι αστεροειδείς είναι μεγάλοι βράχοι που βρίσκονται σε τροχιά γύρω απο τον ήλιο και το μέγεθος τους ποικίλλει απο λίγες δεκάδες μέτρα μέχρι εκατοντάδες χιλιόμετρα. Έχει υπολογιστεί ότι κάθε 10.000

χρόνια ένας αστεροειδής με διάμετρο τουλάχιστον 100 μέτρων χτυπά τη Γη με την ισχύ βόμβας 100 μεγατόνων. Κάθε 100.000 χρόνια ένα αντικείμενο με διάμετρο 1.000 μέτρων πέφτει στον πλανήτη μας και προκαλεί έκρηξη που αντιστοιχεί σε 10 εκατομμύρια βόμβες σαν της Χιροσίμα.

Οι αστεροειδείς είναι συγκεντρωμένοι κυρίως σε δύο περιοχές. Στη Ζώνη των Αστεροειδών που είναι μια περιοχή ανάμεσα στις τροχιές του Άρη και του Δία και βρίσκεται σε απόσταση τριών αστρονομικών μονάδων (τρεις φορές δηλαδή την απόσταση Γης- Ηλίου) και στη Ζώνη Κάιπερ που βρίσκεται πέρα απο την τροχιά του Ποσειδώνα σε απόσταση 30 έως 50 αστρονομικών μονάδων. Οι περισσότεροι από τους αστεροειδείς της πρώτης ζώνης αποτελούνται από πυριτικούς βράχους και μέταλλα, ενώ αυτών στη Ζώνη Κάιπερ η σύσταση τους αποτελείται κυρίως από παγωμένα αέρια. Στο ηλιακό μας σύστημα υπάρχουν εκατομμύρια αστεροειδείς. Οι επιστήμονες γνωρίζουν την ύπαρξη 299.800

και έχουν καταγράψει επισήμως στους καταλόγους 118.160. Η μάζα των αστεροειδών που βρίσκονται στην πρώτη ζώνη είναι σχετικά μικρή και εκτιμάται ότι αντιστοιχεί στο 4% της μάζας της Σελήνης. Ο πιο μεγάλος από αυτούς λέγεται Δήμητρα και έχει διάμετρο περίπου 1.000 χιλιόμετρα.

Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ 2/5/2009