Μυστήριο παραμένει για τους επιστήμονες το μεγάλο φωτεινό σημάδι που εμφανίστηκε πάνω στην Αφροδίτη, πιθανή αιτία του οποίου μπορεί είναι η ηφαιστειακή δραστηριότητα, η διαταραχή στην ατμόσφαιρα του πλανήτη ή φορτισμένα σωματίδια του Ηλίου.
Η «ανακάλυψη» του σημαδιού στις 19 Ιουλίου ανήκει στον ερασιτέχνη Αμερικανό αστρονόμο Φρανκ Μελίλο από το νότιο ημισφαίριο. Κατά διαβολική σύμπτωση, την ίδια ημέρα ένας άλλος ερασιτέχνης αστρονόμος από την Αυστραλία παρατήρησε για πρώτη φορά ένα τεράστιο μαύρο σημάδι πάνω στο Δία, το οποίο αποδίδεται σε πιθανή πρόσκρουση αστεροειδούς.Το σημάδι στην Αφροδίτη επιβεβαιώθηκε από διάφορα επίγεια παρατηρητήρια, καθώς και από το ευρωπαϊκό διαστημικό σκάφος «Venus Express» ?το μοναδικό που βρίσκεται σήμερα σε τροχιά γύρω από το γείτονα πλανήτη. Σύμφωνα με τα όργανα του σκάφους, μάλιστα, το σημάδι εμφανίστηκε τουλάχιστον τέσσερις μέρες πριν το εντοπίσει ο ερασιτέχνης αστρονόμος, ενώ μετά από νέες παρατηρήσεις έχει διαπιστωθεί ότι εξαπλώνεται.Με αγωνία περιμένουν οι επιστήμονες νέα στοιχεία από το Venus Express προκειμένου να καταλήξουν σε κάποιο συμπέρασμα. Το σημάδι είναι πολύ φωτεινό στο μήκος κύματος της υπεριώδους ακτινοβολίας, γεγονός που σημαίνει ότι ίσως δεν προέρχεται από πρόσκρουση μετεωρίτη, καθώς τα βραχώδη ουράνια σώματα (πλην όσων είναι πολύ πλούσια σε παγωμένο νερό) δημιουργούν σκοτεινά σημεία μετά την πρόσκρουση, καθώς το σημείο γεμίζει με σκόνη που απορροφά το φως. Βασικοί ύποπτοι για το αινιγματικό αυτό σημάδι είναι τα ηφαίστεια του πλανήτη, αν και είναι δύσκολο να αποδειχθεί ότι προκλήθηκε από ηφαιστειακή έκρηξη. Στην Αφροδίτη υπάρχουν τα περισσότερα ηφαίστεια από κάθε άλλο πλανήτη στο ηλιακό μας σύστημα και το 90% περίπου της επιφανείας της καλύπτεται από ροές βασαλτικής λάβας, αν και μέχρι στιγμής δεν έχει εντοπιστεί κάποιο ενεργό ηφαίστειο. Τις τελευταίες δεκαετίες οι αστρονόμοι έχουν παρατηρήσει αρκετά ανάλογα σημάδια, για τα οποία, ωστόσο, δεν υπάρχει ακόμη επίσημη εξήγηση. «Αυτό δείχνει πόσο περιορισμένες είναι οι γνώσεις μας για την Αφροδίτη, δήλωσε ο Σαντζάι Λιμάγιε του αμερικανικού πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν-Μάντισον και μέλος της επιστημονικής ομάδας που παρακολουθεί το Venus Express. Μεταξύ των μυστηρίων που «καλύπτουν» την Αφροδίτη είναι ο λόγος για τον οποίο η ατμόσφαιρά της περιστρέφεται 60 φορές ταχύτερα από την ίδια, ενώ ανεξήγητος παραμένει για τους επιστήμονες και ο παράξενος διπλός στρόβιλος που παρατηρείται στο νότιο πόλο του πλανήτη.
Ένα από τα μεγαλύτερα και πιο ισχυρά τηλεσκόπια του κόσμου, που βρίσκεται στα Κανάρια Νησιά, ξεκίνησε τη λειτουργία και την εξερεύνηση των πιο μακρινών ορατών σημείων του Σύμπαντος. Το Μεγάλο Τηλεσκόπιο των Κανάριων, κόστους 130 εκατομμυρίων δολαρίων, βρίσκεται στην κορυφή ενός ανενεργού ηφαιστείου. Η συγκεκριμένη τοποθεσία, πάνω από τα σύννεφα και σε υψόμετρο 2.400 μέτρων, του παρέχει σημαντικά πλεονεκτήματα, εκμεταλλευόμενο τον καθαρό ουρανό του Ατλαντικού Ωκεανού. Το Ινστιτούτο Αστροφυσικής Καναρίων Νήσων, οργανισμός διαχείρισης και λειτουργίας του παρατηρητηρίου, επεσήμανε ότι το τηλεσκόπιο θα παρατηρήσει τη γέννηση άστρων, θα μελετήσει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά μαύρων τρυπών και θα αποκρυπτογραφήσει κάποια από τα χημικά συστατικά της Μεγάλης Έκρηξης. Το τηλεσκόπιο διαθέτει 36 ξεχωριστά κάτοπτρα που ξεκίνησαν να εστιάζουν σταδιακά τον Ιούλιο του 2007, ώστε τελικά να λειτουργήσουν ως μιας ενιαία επιφάνεια που οδηγεί το φως στο κεντρικό σημείο της κάμερας. Τα μεγάλα κατοπτρικά τηλεσκόπια ξεκίνησαν να συμβάλλουν σημαντικά στην αστρονομική έρευνα όταν ο Έντουιν Χάμπλ τελειοποίησε την τεχνική λήψης φωτογραφιών του Διαστήματος με το κάτοπτρο διαμέτρου 500 εκατοστών που εγκατέστησε στο Παρατηρητήριο Πάλομαρ στην Καλιφόρνια, τον Ιανουάριο του 1949. Πηγή: Καθημερινή
Βράχος με διάμετρο ενός χιλιομέτρου δημιούργησε κηλίδα με μέγεθος όσο ο Ειρηνικός Ωκεανός
ΤΩΝ SOPHIETΕDΜΑΝSΟΝ ΚΑΙ MΑRΚHΕΝDΕRSΟΝ | Πέμπτη 23 Ιουλίου 2009 Πηγή : Το Βήμα H παρατηρητικότητα αλλά και η τύχη ενός ερασιτέχνη αστρονόμου από την Αυστραλία οδήγησαν στην καταγραφή ενός εντυπωσιακού κοσμικού φαινομένου. Ενας κομήτης έπεσε στον πλανήτη Δία δημιουργώντας μια γιγαντιαία κηλίδα στην επιφάνεια του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος. Το περιστατικό συνέβη την Κυριακή το βράδυ και για καλή τύχη της επιστημονικής κοινότητας εκείνη την ημέρα ο ερασιτέχνης αστρονόμος ΑντονιΓουέσλι, που ζει σε μια περιοχή λίγο έξω από την Καμπέρα, είχε στραμμένο το τηλεσκόπιό του προς τον Δία. Το τηλεσκόπιο έχει κατασκευάσει ο ίδιος ο Γουέσλι, ο οποίος εκείνο το βράδυ παρακολουθούσε αγώνες γκολφ στην τηλεόραση και έριχνε «κλεφτές» ματιές στο τηλεσκόπιο στα διαλείμματα των αγώνων. Κάποια στιγμή διεπίστωσε ότι υπήρχε δραστηριότητα και μάλιστα έντονη σε μια περιοχή κοντά στον Νότιο Πόλο του Δία, όπου πριν από λίγη ώρα όλα έδειχναν ήρεμα.
Αμέσως σήμανε συναγερμός στη διεθνή επιστημονική κοινότητα, η οποία έστρεψε τα τηλεσκόπιά της στον Δία. Τελικά το μεγάλο τηλεσκόπιο της ΝΑSΑ που βρίσκεται στο Μάουνα Κέα της Χαβάης εντόπισε την περιοχή και κατέγραψε μια τεράστια κηλίδα η οποία, όπως εκτιμάται, αποτελεί προϊόν πτώσης κάποιου κομήτη στον γίγαντα αερίου. Οι επιστήμονες βλέποντας την κηλίδα τη χαρακτήρισαν «γρατσουνιά» και αρχικά υπολόγισαν ότι το μέγεθός της είναι ανάλογο με αυτό της Γης. Νεότερες μετρήσεις έδειξαν πάντως ότι η κηλίδα είναι κάπως μικρότερη απ΄ όσο αρχικά είχε εκτιμηθεί. Σύμφωνα με αστρονόμους του Πανεπιστημίου Μπέρκλεϊ που μελετούν το φαινόμενο, η «γρατσουνιά» έχει μέγεθος όσο ο Ειρηνικός Ωκεανός. Οι επιστήμονες της ΝΑSΑ έχουν αποκλείσει το ενδεχόμενο η κηλίδα να οφείλεται σε καταιγίδακαθώς αρκετές καταιγίδες στον Δία εμφανίζονται στα τηλεσκόπια ως μεγάλες κηλίδες.
Παρά το εξαιρετικά μεγάλο μέγεθος της κηλίδας οι επιστήμονες της ΝΑSΑ θεωρούν ότι το αντικείμενο που τη δημιούργησε ήταν αρκετά μικρό και δεν ξεπερνούσε σε διάμετρο το ένα χιλιόμετρο. Είτε λοιπόν πρόκειται για ένα αρκετά μικρό κομήτη είτε ίσως για κάποιο θραύσμα από κομήτη. Υπολογίζουν μάλιστα ότι έπεσε στον πλανήτη με ταχύτητα 60 χλμ./δευτ. (περίπου 200 χιλιάδες χλμ./ώρα). Οι επιστήμονες παρατήρησαν επίσης ότι στον Δία υπάρχουν κάποιες ατμοσφαιρικές μεταβολές (θέρμανση της τροπόσφαιρας, αύξηση της εκπομπής αέριας αμμωνίας κ.ά.) τις οποίες συνδέουν με την πτώση του κομήτη.
Τ ο 1994 ο Δίας είχε γίνει και πάλι στόχος κομήτη. Οι επιστήμονες είχαν διαπιστώσει ότι ο κομήτης ΣούμεϊκερΛέβι 9 θα περνούσε πολύ κοντά από τον πλανήτη και εκτιμώντας ότι τελικά θα υπάρξει σύγκρουση είχαν στρέψει τα τηλεσκόπιά τους εκεί. Πράγματι, ο κομήτης πλησίασε πολύ κοντά στον Δία, η τρομερή βαρυτική έλξη του οποίου τον διέλυσε σε 20 κομμάτια τα οποία έπεσαν στον πλανήτη δημιουργώντας μεγάλες κηλίδες, σαν αυτή που εντοπίστηκε πριν από λίγα 24ωρα.
Λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση του διοικητή της ΝΑSΑ ότι ο βασικός στόχος τόσο της υπηρεσίας όσο και του ανθρώπου γενικότερα πρέπει να είναι πλέον μια επανδρωμένη αποστολή στον Αρη, εταιρεία την οποία ίδρυσε πρώην αστροναύτης ανακοίνωσε ότι κατασκευάζει μια μηχανή η οποία θα επιτρέπει στα διαστημόπλοια να κάνουν το ταξίδι Γη- Αρης σε μόλις 39 ημέρες!
Με τα σημερινά μέσα, το ταξίδι στον Αρη διαρκεί περίπου έξι μήνες, έτσι αν ξεκινήσει σήμερα μια επανδρωμένη αποστολή για τον Αρη, μαζί με τον χρόνο διαμονής της στον Κόκκινο Πλανήτη θα χρειαστεί 14-16 μήνες για να ολοκληρωθεί η αποστολή. Η εταιρεία Αd Αstra Rocket Company του πρώην αστροναύτη Φράνκλιν Τσανγκ Ντίαζ ανακοίνωσε ότι κατασκευάζει τη VΑSΙΜR, μια μηχανή όπου διάφορα άτομα (π.χ., άτομα του αερίου αργόν) θα θερμαίνονται τόσο πολύ ώστε να φθάσουν σε σημείο βρασμού και να μετατρέπονται σε πλάσμα, το οποίο θα δίνει τρομερή προωθητική ισχύ σε ένα διαστημόπλοιο.
Στη φωτογραφία, καλλιτεχνική απεικόνιση ενός διαστημικού σκάφους που διαθέτει μηχανή ιόντων, η οποία του επιτρέπει να αναπτύσσει πολύ μεγάλες ταχύτητες στο διαστημικό κενό.
Πηγή: Το Βήμα Δέκα ετών έγινε την Τετάρτη το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer και για να το «γιορτάσει» τράβηξε μια από τις πιο εντυπωσιακές φωτογραφίες της καριέρας του. Το τηλεσκόπιο έστρεψε τον φακό του στον γαλαξία ΝGC 1097, έναν από τους λαμπρούς γαλαξίες στο Σύμπαν. Ο γαλαξίας που βρίσκεται σε απόσταση 50 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη είναι εντυπωσιακός αλλά και ιδιαίτερα ενδιαφέρων για τους αστρονόμους. Πρόκειται για έναν σπειροειδή γαλαξία (σαν τον δικό μας) στο κέντρο του οποίου διακρίνεται ένα αντικείμενο που μοιάζει με μάτι και σύμφωνα με τους επιστήμονες είναι μια γιγαντιαία μαύρη τρύπα με μάζα 100 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ηλιου. Η μαύρη τρύπα περιβάλλεται από ένα δακτυλίδι άστρων. Το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Spitzer ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του Λάιμαν Σπίτζερ, ένος σπουδαίου επιστήμονα: ήταν αυτός που είχε προτείνει πρώτος να πετάξουν τηλεσκόπια στο Διάστημα. Το Spitzer είναι ένα τηλεσκόπιο που χρησιμοποιεί υπέρυθρες ακτίνες, γεγονός που του επιτρέπει να εξερευνά τα πιο απόμακρα, ψυχρά και καλά κρυμμένα από τη σκόνη διαστημικά αντικείμενα. (RΕUΤΕRS/ΝΑSΑ-JΡLCΑLΤΕCΗ-ΤΗΕ SΙΝGS ΤΕΑΜ)
Ξεκινήστε να μετράτε. Ένα, δυο, ...εκατό, συνεχίστε να μετράτε και μη σταματήσετε παρά μόνο όταν φτάσετε στο 399. Σας φαίνεται αρκετός χρόνος; Έξι λεπτά και 39 δευτερόλεπτα για την ακρίβεια. Αυτή είναι η διάρκεια της ολικής έκλειψης ηλίου αυτή την εβδομάδα, την μεγαλύτερη του 21ου αιώνα. Το φαινόμενο ξεκίνησε με το χάραμα της Τετάρτης 22 Ιουλίου, στον Κόλπο Khambhat ακριβώς ανατολικά της Ινδίας. Οι πρωινοί ψαράδες είδαν μια ανατολή όπως δεν την έχουν δει ποτέ πριν. Ανατέλλοντας πάνω από τα κύματα, στη συνηθισμένη θέση του ήλιου μια μελανή- μαύρη τρύπα περιβάλλεται από τις χλωμές ταινίες που διευρύνονται πέρα από τον ουρανό. Τα πουλιά της θάλασσας θα σταματήσουν να κοάζουν, αβέβαια εάν η ημέρα αρχίζει ή όχι, καθώς μια παράξενη σκιά ωθεί πίσω την αυγή και αναδεύει ένα αεράκι ασυνήθιστης ψύχρας.
Οι περισσότερες εκλείψεις ηλίου παράγουν αυτό το είδος σουρεαλιστικής εμπειρίας για μερικά λεπτά το πολύ. Η έλλειψη της 22 Ιουλίου 2009, εντούτοις , θα διαρκέσει 6 λεπτά και 39 δευτερόλεπτα σε μερικά μέρη, που δεν είναι μακριά από τα 7 λεπτά και 30 δευτερόλεπτα που είναι η θεωρητική μέγιστη τιμή. Δε θα ξεπεραστεί σε διάρκεια μέχρι την έκλειψη στις 13 Ιουνίου 2132.Πατήστε εδώ και θα οδηγηθείτε σε ένα κινούμενο παγκόσμιο χάρτη της έκλειψης της 22 Ιουλίου.
Η διαδρομή της μεγάλης έκλειψης περνάει από πολλές μεγάλες πόλεις. Η σκιά θα καθυστερήσει για 6 ολόκληρα λεπτά πάνω από τη Σαγκάη , τη μεγαλύτερη πόλη της Κίνας, δίνοντας σε 20 εκατομμύρια κατοίκους , μια μεγάλη και εκπληκτική θέα από το στέμμα του ήλιου. Η έκλειψη θα γίνει ορατή από πολλες μεγάλες πόλεις και ο συνολικός αριθμός των κατοίκων που έχουν τη δυνατότητα να την παρατηρήσουν κάνει αυτή την έκλειψη, μια από τις πιο καλά παρατηρίσιμες εκλείψεις στην ιστορία. Πατήστε στο Eclipse Home για να μπείτε στο site της και να δείτε φωτογραφίες και άλλες πληροφορίες. Πηγή: science nasa Και κάποια video. solar eclipse 2009 path
Στον παρακάτω δικτυακό τόπο μπορείτε να βρείτε μια εικονική αναπαράσταση του ταξιδιού στο φεγγάρι με την αποστολή του Apollo 11. Το site διαιρείται σε 11 στάδια και περιέχει φωτογραφικό και άλλο αρχειακό υλικό για κάθε στάδιο της αποστολής. Αξίζει να ... ταξιδέψετε στο φεγγάρι μαζί με το πλήρωμα του Apollo 11. Πατήστε το start, πατήστε το launch, ανοίξτε τα ηχεία σας, ακολουθήστε τις εντολές και.... καλό ταξίδι στο φεγγάρι! Πατήστε εδώ!
Ως τα μέσα του 1969, είχαν δοκιμαστεί τα εξαρτήματα ή οι διαδικασίες που μπορούσαν να δοκιμαστούν εκ των προτέρων. Η επόμενη αποστολή, του Απόλλων 11, θα επιχειρούσε να προσεδαφιστεί στη Σελήνη. Η ημέρα εκτόξευσης, η 16 Ιουλίου 1969, ξημέρωσε ζεστή και ανέφελη. Επάνω σ' έναν Κρόνο 5 που έβγαζε ατμούς —γεμάτο με κηροζίνη, υγρό υδρογόνο και υγρό οξυγόνο— βρίσκονταν οι τρεις αστροναύτες που θα έγραφαν ιστορία. Στην αριστερή θέση του τμήματος ελέγχου Κολούμπια, ήταν ο κυβερνήτης του σκάφους, Νιλ Άρμστρονγκ. Διπλωματούχος πιλότος απ' τα δεκάξι του, θεωρούνταν από τους συναδέλφους του ως ένας από τους καλύτερους πιλότους δοκιμών στον κόσμο, γνωστός για την ηρεμία του στην αντιμετώπιση κρίσεων και τον ορθολογισμό του στη λύση προβλημάτων. Είχε πετάξει σε εβδομήντα οχτώ πολεμικές επιχειρήσεις στην Κορέα και κάποτε που καταρρίφθηκε το αεροπλάνο του, κατάφερε να διαφύγει πίσω από τις εχθρικές γραμμές.
Στη μέση καθόταν ο Μπαζ Όλντριν, επικοντιστής στο κολέγιο, πιλότος μαχητικών στον πόλεμο της Κορέας και συγγραφέας διδακτορικής διατριβής με θέμα τα τροχιακά ραντεβού. Τρία χρόνια πριν, ο Όλντριν ήταν συγκυβερνήτης στο Τζέμινι 12, τότε που δεν είχε λειτουργήσει το ραντάρ της συνάντησης. Με τη βοήθεια πληροφοριών που λάμβανε από το έδαφος, ο Όλντριν έκανε τότε τους απαραίτητους υπολογισμούς, επιτρέποντας έτσι τη σύνδεση του σκάφους με τον πύραυλο Ατζένα. Τα πρώτα σχέδια πτήσης για το Απόλλων 11, όριζαν ότι ο Όλντριν θα ήταν ο πρώτος άνθρωπος που θα πατούσε στη Σελήνη. Όταν, όμως, έφτασε η ώρα της εκτόξευσης, επιλέχτηκε ο Άρμστρονγκ, ως αρχηγός της αποστολής, να κάνει την πρώτη έξοδο. Πολλοί αστροναύτες πίστευαν πως αυτό πίκρανε πολύ τον Όλντριν.
Στο δεξί κάθισμα ήταν ο Μάικλ Κόλινς, πιλότος δοκιμών και πρωταθλητής του χάντμπολ μεταξύ των αστροναυτών. Ομολογούσε πως τον ενδιέφεραν περισσότερο «τα κορίτσια, το ποδόσφαιρο και το σκάκι» παρά τ' αεροπλάνα. Ο Κόλινς ήταν ο πιλότος του τμήματος ελέγχου, αυτός που θα έμενε πίσω, όταν οι σύντροφοι του θα προσεδαφίζονταν στη Σελήνη.
Το ότι από τις δεκάδες αστροναυτών του τότε διαστημικού προγράμματος επιλέχτηκαν αυτοί οι τρεις, ήταν σχεδόν τυχαίο. Όταν γινόταν η κατανομή των πληρωμάτων, δύο χρόνια πριν, κανείς δεν γνώριζε ποια αποστολή του Απόλλων θα επιχειρούσε την προσεδάφιση στη Σελήνη. Αν το διαστημόπλοιο εμφάνιζε προβλήματα κατά τις δοκιμές, οι καθυστερήσεις θα μετέθεταν πιθανόν την προσελήνωση για την επόμενη πτήση, του Απόλλων 12. Όπως εύστοχα είπε κάποιος αστροναύτης, «ελέγχουμε το μέλλον μας, όσο και τα ποντίκια του εργαστηρίου».
Στις 9:32 π.μ., ο γιγάντιος πύραυλος ανυψώθηκε μ' ένα βρυχηθμό απ' τη βάση εκτόξευσης, αφήνοντας πορτοκαλέρυθρες γλώσσες φωτιάς. Μέσα στο τμήμα ελέγχου, η αίσθηση της κίνησης ήταν σχεδόν ανεπαίσθητη, αυξανόταν όμως καθώς ο Κρόνος 5 κέρδιζε ορμή και οι πέντε τεράστιοι πυραυλοκινητήρες τον κατεύθυναν σε μία καμπυλούμενη τροχιά προς το διάστημα. Ο Κόλινς παρομοίασε αργότερα το συναίσθημα μ' εκείνο «ενός πρωτάρη οδηγού που οδηγεί ένα φαρδύ αυτοκίνητο σ' ένα στενό δρομάκι». Στα πρώτα λεπτά, οι αστροναύτες δεν είχαν θέα για να την περιγράψουν: τα περισσότερα παράθυρα του τμήματος ελέγχου καλύπτονταν από τον πύργο διαφυγής, στην κορυφή του θαλαμίσκου τους. Στο ύψος των 100 χιλιομέτρων, ο πύργος απορρίφτηκε, αποκαλύπτοντας ένα γαλάζιο ουρανό που έσβηνε στο μαύρο.
Δώδεκα λεπτά μετά την απογείωση, ο τρίτος όροφος σταμάτησε να λειτουργεί και το Απόλλων 11 βρισκόταν σε τροχιά 180 χιλιομέτρων πάνω απ' τη Γη. Το πλήρωμα πέρασε τις επόμενες δύο ώρες επιθεωρώντας το σκάφος και κάνοντας δοκιμές ναυσιπλοΐας· μετά, επαναπυροδοτώντας τον τρίτο όροφο, έφυγε ολοταχώς με πορεία προς τη Σελήνη. Ο τελικός στόχος ήταν το δυτικό άκρο μιας περιοχής που ονομαζόταν Θάλασσα της Γαλήνης, λίγο δεξιότερα από το κέντρο της Σελήνης, όπως το βλέπουμε από τη Γη.
Αφού έκαναν μια σύνδεση ρουτίνας της ΜΔΥ με τη σεληνάκατο και στη συνέχεια εγκατέλειψαν τον τρίτο όροφο, οι αστροναύτες έβαλαν το σκάφος τους να εκτελεί την τυποποιημένη περιστροφή «σούβλας», έναν ελιγμό που περιέστρεφε το σκάφος μια φορά κάθε είκοσι λεπτά, για να κατανέμεται ομοιόμορφα στην επιφάνεια του η θερμότητα του Ήλιου. Την τέταρτη μέρα της διαδρομής, η Σελήνη, φωτεινή με σκούρα στίγματα, κάλυπτε πλήρως τη θέα. Και πάλι, ο έλεγχος εδάφους της αποστολής έπρεπε να περιμένει με αγωνία, καθώς το Απόλλων 11 πυροδοτούσε τους κινητήρες του στην άλλη πλευρά της Σελήνης, για να μπει σε σεληνιακή τροχιά. Όταν το σκάφος Βγήκε από το δίσκο της Σελήνης, ο Κόλινς ανέφερε ότι η πυροδότηση ήταν άψογη.
Αφού μπήκαν σε σεληνιακή τροχιά, οι αστροναύτες έπρεπε ν' αναπαυθούν για εννιά ολόκληρες ώρες, προετοιμαζόμενοι για την ιστορική επόμενη μέρα. Αλλά κανείς τους δεν μπορούσε να κοιμηθεί. Ο πιο νευρικός απ' όλους ήταν αυτός που δεν θα κατέβαινε στην επιφάνεια, ο Μάικλ Κόλινς. Πεπεισμένος πως οι πιθανότητες για μία επιτυχή προσεδάφιση και επιστροφή της σεληνακάτου ήταν γύρω στο 50%, τον τρόμαζε η προοπτική που ενδεχομένως θ' αντιμετώπιζε, ν' αναγκαστεί δηλαδή να φύγει, αφήνοντας πίσω τους συντρόφους του πάνω στη Σελήνη ή σε σεληνιακή τροχιά.
Στη δέκατη στροφή γύρω απ' τη Σελήνη, ο Άρμστρονγκ και ο Όλντριν μπήκαν στη σεληνάκατο, η οποία είχε ονομαστεί Αετόςκαι ύστερα από δύο γύρους αποσπάστηκαν από το τμήμα ελέγχου. Μετά πυροδότησαν τον κινητήρα καθόδου του Αετού, για να πέσουν σε χαμηλότερη τροχιά. Στο ύψος των δεκαέξι χιλιομέτρων ξαναπυροδότησαν τον κινητήρα καθόδου. Το σχέδιο απαιτούσε στη συνέχεια να λειτουργεί ο κινητήρας αδιάκοπα για δώδεκα λεπτά, μέχρις ότου ο Αετός πατήσει ασφαλώς στο έδαφος.
Τα πρώτα πέντε λεπτά της λειτουργίας του πήγαν θαυμάσια. Μετά, άναψε ένα φωτάκι συναγερμού στην οθόνη του υπολογιστή του τμήματος ελέγχου και στα μόνιτορ του Χιούστον: Ο υπολογιστής της ΣΑ είχε υπερφορτωθεί. Ο Άρμστρονγκ και ο Όλντριν δεν είχαν το χρόνο ν' ασχοληθούν με το πρόβλημα, έτσι η ευθύνη της απόφασης για το αν θα έπρεπε να εγκαταλείψουν την αποστολή, έπεσε στους ώμους ενός εικοσιεπτάχρονου ειδικού στους υπολογιστές στο Χιούστον, του Στιβ Μπέιλς. Παρόλο που αργότερα παραδέχτηκε πως το 'κανε με φόβο ψυχής, ο Μπέιλς αποφάνθηκε πως το πρόβλημα του υπολογιστή του Αετού δεν ήταν επικίνδυνο για την αποστολή. Με ήρεμη και καθησυχαστική φωνή, είπε: «Συνεχίζουμε», εννοώντας πως ο Άρμστρονγκ έπρεπε να συνεχίσει την κάθοδο. Ήταν μία από τις πιο σημαντικές αποφάσεις που πάρθηκαν στη διάρκεια όλη της πτήσης του Απόλλων 11 και για το θάρρος του αυτό ο Μπέιλς θα συνόδευε αργότερα τους τρεις αστροναύτες για να τους απονεμηθεί το παράσημο της Ελευθερίας από τον πρόεδρο Ρίτσαρντ Νίξον.
Εξήντα περίπου μέτρα πάνω από την επιφάνεια, ο Άρμστρονγκ αντιλήφθηκε πως ο υπολογιστής θα τους κατέβαζε σ' ένα μέρος γεμάτο μεγάλες πέτρες, δίπλα σ' έναν κρατήρα. Όπως ήταν προγραμματισμένο, έπιασε το χειριστήριο του σκάφους και το οδήγησε προς την πιο ομαλή τοποθεσία που μπορούσε να δει κάτω του. Ένα φωτάκι του επισήμανε πως τα καύσιμα του αρκούσαν για δύο ακόμα λεπτά λειτουργίας. Ο βετεράνος πιλότος συνέχισε. Με υπόλοιπο καυσίμων για λιγότερο από τριάντα δευτερόλεπτα, στη σεληνάκατο άναψε το μπλε λαμπάκι: τα πέλματα έκαναν επαφή. «Χιούστον», ανάφερε ο Άρμστρονγκ, «εδώ βάση Γαλήνης. Ο Αετός προσεδαφίστηκε». Ήταν 4:17 μ.μ. στο Χιούστον, της 20ης Ιουλίου του 1969. Λιγότερο από έξι μήνες πριν από το τέλος της δεκαετίας.
ΕΝΑ ΜΙΚΡΟ ΒΗΜΑ
Αν και το πρόγραμμα τους προέβλεπε λίγο ύπνο μετά την προσεδάφιση, οι αστροναύτες Βρίσκονται σε τέτοια διέγερση που ζήτησαν άδεια ν' αρχίσουν αμέσως τις προετοιμασίες για την έξοδο τους στην επιφάνεια. Το ίδιο ανυπόμονοι οι ελεγκτές του πύργου ελέγχου στο Χιούστον, συμφώνησαν πρόθυμα. Οι δύο αστροναύτες διέθεσαν πάνω από έξι ώρες για να φορέσουν τις προστατευτικές τους στολές, να ελέγξουν τα όργανα τους και ν' αποσυμπιέσουν τη σεληνάκατο. Τελικά, ο Άρμστρονγκ προχώρησε προς τη θυρίδα εξόδου της σεληνακάτου. Κατέβηκε μερικά από τα εννιά σκαλοπάτια της κινητής σκάλας και σταμάτησε για να τραβήξει έναν κρίκο σχήματος ημικυκλίου στα πλευρά του σκάφους, ο οποίος άνοιξε μία θυρίδα, μέσα από την οποία ξεπρόβαλε μία τηλεοπτική κάμερα. Καθώς εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπων στη Γη παρακολουθούσαν, ο Άρμστρονγκ κατέβηκε και τα τελευταία σκαλιά και πάτησε το έδαφος της Σελήνης. «Αυτό είναι ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο», είπε —ήθελε να πει «ενός ανθρώπου» αλλά μπερδεύτηκε απ' τη συγκίνηση— «και ένα γιγάντιο άλμα για την ανθρωπότητα».
Αμέσως ο Άρμστρονγκ μάζεψε μερικές πέτρες σαν τυχαίο δείγμα, για την περίπτωση που θα 'πρεπε να εγκαταλείψουν τη Σελήνη εσπευσμένα. Μετά από λίγο βγήκε και ο Όλντριν, ο οποίος μέχρι εκείνη τη στιγμή περίμενε ανυπόμονα στη θυρίδα. Για λίγα λεπτά, οι δύο αστροναύτες έπαιζαν με την πρωτόγνωρη σεληνιακή βαρύτητα: δοκίμασαν διάφορους τρόπους κίνησης, μεταξύ των οποίων και το πήδημα στο ένα πόδι ή εκείνο που ονόμασαν «καλπασμό του κανγκουρό». Μετά, αποκάλυψαν μια πλακέτα στην πλευρά της σεληνακάτου που έγραφε: «Εδώ, άνθρωποι από τον πλανήτη Γη, πάτησαν για πρώτη φορά το πόδι τους στη Σελήνη, Ιούλιος 1969 μ.Χ. Ήρθαμε ειρηνικά, εκ μέρους όλης της ανθρωπότητας». Αμέσως μετά, δέχτηκαν τηλεφωνική κλήση από τον πρόεδρο Νίξον, ο οποίος την αποκάλεσε «το πιο ιστορικό τηλεφώνημα που έγινε ποτέ».
Έχοντας τελειώσει με τα τελετουργικά τους καθήκοντα, οι αστροναύτες επιδόθηκαν σε επιστημονικές μικροεργασίες. Πέρα από τη συλλογή χώματος και δείγματος πετρωμάτων, τοποθέτησαν και μία σειρά όργανα που θα εγκατέλειπαν στη Σελήνη. Ένα από αυτά ήταν μία συσκευή για τη σύλληψη φορτισμένων υποατομικών σωματιδίων, που εκπέμπει ο Ήλιος. Μία άλλη συσκευή, ένας ανακλαστήρας λέιζερ, μετρούσε την απόσταση μεταξύ Γης και Σελήνης, με ακρίβεια δεκαπέντε εκατοστών. Τοποθέτησαν επίσης ένα σεισμόμετρο, το οποίο άρχισε να καταγράφει αμέσως τις δονήσεις από τις πατημασιές τους και να στέλνει τα στοιχεία στη Γη. Όπως κάθε ζευγάρι γήινων τουριστών, δεν παρέλειψαν να τραβήξουν και έναν αριθμό φωτογραφιών —σχεδόν όλες του Όλντριν, όπως φάνηκε εκ των υστέρων— καθώς τη φωτογραφική μηχανή την κράταγε συνήθως ο Άρμστρονγκ. Τέλος, δυόμισι ώρες μετά την έξοδο τους, επέστρεψαν στη σεληνάκατο και σφράγισαν τη θυρίδα.
Για ακόμα μια φορά το πρόγραμμα έλεγε ύπνο, αλλά όμως το κρύο και το στρίμωγμα στη σεληνάκατο δεν πρόσφεραν τις συνθήκες για ανάπαυση. Μετά από πέντε ώρες, άρχισαν να ετοιμάζονται για να φύγουν. Με την προϋπόθεση ότι θα ήταν επιτυχημένη, η αναχώρηση αυτή θα σήμαινε την πρώτη φορά που ένα διαστημόπλοιο —επανδρωμένο ή όχι— άφηνε το έδαφος ενός άλλου κόσμου. Αν ο κινητήρας ανόδου πάθαινε βλάβη, οι δύο αντιμετώπιζαν σίγουρο θάνατο. Όμως, το άκομψο πνευματικό παιδί του Χούμπολτ λειτούργησε τέλεια. Χρησιμοποιώντας τον όροφο καθόδου ως εξέδρα εκτόξευσης, ο όροφος ανόδου ανυψώθηκε μέσα από ένα σύννεφο αερίων και κατευθύνθηκε προς το τμήμα ελέγχου.
Από τη στιγμή που ο όροφος ανόδου ανυψώθηκε, ο Μάικλ Κόλινς ήταν κολλημένος στο παράθυρο, ψάχνοντας για τους συντρόφους του. Η παρατεταμένη κάθοδος του Άρμστρονγκ έκανε δύσκολο τον υπολογισμό του ακριβούς σημείου προσεδάφισης του Αετού, έτσι ο Κόλινς δεν ήταν σίγουρος προς τα πού να κοιτάξει. Τελικά, είδε ένα φως που αναβόσβηνε. Όπως κοίταζε, είδε το χρυσό έντομο με την προστατευτική του ασπίδα να λαμπυρίζει στις ακτίνες του Ήλιου, και ν' ανυψώνεται μέσ' απ' τους κρατήρες που γέμιζαν το σκηνικό κάτω του. Μόνον τότε πίστεψε πως τα κατάφερναν.
Η σύνδεση ολοκληρώθηκε αγκιστρώνοντας το σκάφος με τρεις μικρούς γάντζους και ασφαλίζοντας το μ' έναν άκαμπτο σύνδεσμο. Ο Όλντριν πέρασε από τη σήραγγα που ένωνε τη σεληνάκατο στο τμήμα ελέγχου. Στη συνέχεια, μετέφεραν 21 κιλά σεληνιακό χώμα και πέτρες μέσα στο τμήμα ελέγχου. Μετά ο Αετός, αφέθηκε ελεύθερος. Τρεις μέρες αργότερα, κουρασμένοι, βρόμικοι και με έκδηλη τη χαρά τους που επέστρεφαν, οι αστροναύτες προσθαλασσώθηκαν στον Ειρηνικό, 21 χιλιόμετρα μακριά από το πλοίο περισυλλογής, το αεροπλανοφόρο Χόρνετ.
Πηγή: Εγκυκλοπαίδεια TIME LIFE, (1992), Ταξίδι στο Σύμπαν (Ξεκινώντας για το διάστημα)
Ενα ταξίδι που άλλαξε τη ζωή μας
Τομογράφοι, συσκευές αιμοκάθαρσης, μονωτικά υλικά, ίνες από fiberglass, έγιναν πραγματικότητα χάρη στην αποστολή στη Σελήνη
Της Διονυσιας Bοριδη
Με το «τεράστιο άλμα για την ανθρωπότητα» που πραγματοποίησε την 21η Ιουλίου 1969 ο Νιλ Αρμστρονγκ πατώντας στη Σελήνη, δεν γύρισε μόνο μια σελίδα από τις πλέον σημαντικές των ανθρώπινων κατακτήσεων. Σαράντα χρόνια μετά, η αποστολή του Apollo 11 σηματοδοτεί ακόμα το άνοιγμα οριζόντων στο επιστημονικό πεδίο, ανακαλύψεων που αποδείχθηκαν χρήσιμες και καθοριστικές για τους κατοίκους της Γης. Σαράντα χρόνια πριν, σε κάθε γωνιά του πλανήτη μας, οι άνθρωποι που σαν μαγεμένοι παρακολουθούσαν από τηλεοράσεως την καταγραφή του επιτεύγματος, αδυνατούσαν να φανταστούν τον αντίκτυπο που θα είχε στη ζωή τους η κατάκτηση της Σελήνης, από τους Αρμστρονγκ, Μπαζ Ολντριν και Μάικλ Κόλινς. Ενα μικρό δείγμα τεχνολογικών εφαρμογών εκείνης της αποστολής, που μετεξελίχθηκαν αργότερα από την επιστήμη και υιοθετήθηκαν στη συνέχεια στην καθημερινότητά μας, καθιστά την 40ή επέτειο από την ημέρα που ο άνθρωπος πάτησε στο φεγγάρι, υπόθεση όλων μας.
Ιατρική:Οι μαγνητικοί και αξονικοί τομογράφοι που σήμερα σώζουν ζωές, μέσω της έγκαιρης διάγνωσης ασθενειών, τεχνολογικά είναι απότοκοι συσκευών που ανέπτυξε η NASA για να λαμβάνει ευκρινέστερες διαστημικές φωτογραφίες. Αλλά και οι συσκευές αιμοκάθαρσης δημιουργήθηκαν με βάση τεχνολογία που ανέπτυξε η NASA για τον καθαρισμό τοξικών αποβλήτων. Και όχι μόνο: ακόμα και τα ασύρματα τρυπάνια που χρησιμοποιούνται στα χειρουργεία, κατασκευάστηκαν αρχικώς από τη NASA για να διευκολύνουν τους αστροναύτες στις εργασίες που απαιτούσαν υψηλή ακρίβεια.
Κατοικία:Οι ανιχνευτές καπνού, που σήμερα χρησιμοποιούνται ευρέως σε γραφεία και σπίτια έχοντας σημαντικό ρόλο στη διάσωση ανθρώπων από πυρκαγιές, είναι μετεξέλιξη της τεχνολογίας που αναπτύχθηκε το 1970 από τη NASA αποκλειστικά για το διαστημικό εργαστήριο. Τα μονωτικά υλικά που κατασκευάστηκαν για να προστατεύουν τους αστροναύτες και τα εργαλεία τους από τη θερμότητα και την ακτινοβολία, σήμερα χρησιμοποιούνται για τη μόνωση των κτιρίων. Και τα συστήματα αποστείρωσης νερού που χρησιμοποιήθηκαν στο πρόγραμμα Apollo βρήκαν εφαρμογές ακόμα και στα οικιακά δίκτυα υδροδότησης.
Ενδυση - υπόδηση: Ακόμα και τα… αθλητικά παπούτσια κέρδισαν από το πρόγραμμα Apollo. Τεχνολογία από την κατασκευή των διαστημικών στολών και ιδιαίτερα αυτή της απορρόφησης κραδασμών, που εφαρμόστηκε αρχικά στο πρόγραμμα Apollo, έχει υιοθετηθεί από το σύνολο των κατασκευαστών αθλητικών παπουτσιών. Επίσης οι στολές των αστροναυτών, και ειδικότερα το σύστημα ψύξης που διέθεταν και επέτρεπε στους ταξιδιώτες του διαστήματος να νιώθουν άνετα, χρησιμοποιούνται σήμερα για την κατασκευή στολών οδηγών αγώνων ταχύτητας αυτοκινήτων, εργατών ναυπηγείων, αλλά και για ειδικές στολές ατόμων που πάσχουν από ορισμένες ασθένειες που προκαλούν κακή «θερμορύθμιση» του σώματος. Μετά την πυρκαγιά που στάθηκε μοιραία για τρεις αστροναύτες κατά τη διάρκεια εκπαιδευτικού διαστημικού προγράμματος, η NASA δημιούργησε υφάσματα άφλεκτα τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για τις στολές των αστροναυτών, βρίσκοντας εφαρμογή και στα διαστημικά οχήματα. Αυτά τα ίδια υλικά σήμερα χρησιμοποιούνται από πυροσβέστες, στρατιώτες κ.λπ.
Περιβάλλον:Το υλικό που χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή των στολών των αστροναυτών του προγράμματος Apollo, μεταξύ άλλων θεωρείται σήμερα ένα καλό οικοδομικό υλικό και μάλιστα ιδιαίτερα φιλικό προς το περιβάλλον. Οι ίνες από fiberglass, με επικάλυψη Teflon, δημιουργούν ένα είδος μόνιμου «στέγαστρου», με χαμηλό κόστος, που επιτρέπει να περνά το φως και εξοικονομεί ενέργεια.
Συζητώντας με μια μαθήτρια μου στο φροντιστήριο για τον LHC, περιγράφοντάς της το πρόβλημα που υπήρξε και σταμάτησε η λειτουργία του, με ρώτησε με καθαρά συνωμοτικό ύφος, "δηλαδή αυτό έπαθε ο LHC;". Ρωτώντας την αν ήξερε κάτι άλλο δε μου απάντησε, αλλά έτσι οξύνθηκε η περιέργειά μου οπότε ψάχνοντας λίγο βρήκα αυτή την ομιλία που εξηγεί με απλά λόγια και εικόνες ποια ήταν η κατασκευαστική ατέλεια που οδήγησε στην παύση της λειτουργίας του επιταχυντή.
Δείτε το με ελληνικούς υπότιτλους.
Αν κάποιος άλλος βέβαια, έχει κάποια άλλη πληροφορία που δε κινείται στο χώρο της επιστημονικής φαντασίας ή στη λογική των "illuminati" ας τη συζητήσουμε...
Το φαινόμενο της υπεραγωγιμότητας το ανακάλυψε ο Heike Kamerlingh Onnes το 1911, όταν χρησιμοποίησε το υγρό ήλιο ως ψυκτικό μέσο για να μελετήσει τις ηλεκτρικές ιδιότητες των μετάλλων στις χαμηλές θερμοκρασίες. Προς μεγάλη έκπληξη όλων, όταν ένα δείγμα υδραργύρου ψύχθηκε στους 4,2 περίπου Κέλβιν, η αντίσταση του ξαφνικά μηδενίστηκε. Μηδενισμός της αντίστασης σημαίνει μηδενισμός της τριβής, κάτι που θα ήταν (και είναι) έξω από τη φύση των πραγμάτων. Έκτοτε έγιναν πολλές μελέτες και έρευνες και διαπιστώθηκε ότι και σε άλλα μέταλλα η ηλεκτρική αντίσταση μηδενίζεται για θερμοκρασίες κοντά στο απόλυτο μηδέν.Το φαινόμενο ονομάστηκε υπεραγωγιμότητα και η θερμοκρασία κάτω από την οποία μηδενίζεται η αντίσταση κρίσιμη θερμοκρασία, ή Τκ. Είναι φανερό ότι εφόσον η αντίσταση ενός υπεραγωγού μηδενίζεται, αν έχει προκληθεί κάποιο ηλεκτρικό ρεύμα σ' αυτόν, αυτό θα συνεχίσει να τον διαρρέει, χωρίς να υπάρχει ανάγκη κάποιας ηλεκτρικής τάσης. Σε ερευνητικό κέντρο της Αγγλίας ένας υπεραγωγός διαρρεόταν από ρεύμα 2,5 χρόνια! Το πείραμα διακόπτηκε από ατύχημα. Θα συνέχιζε κατά τους υπολογισμούς να τον διαρρέει επί 100.000 χρόνια!! Οι υπεραγωγοί είναι τέλεια διαμαγνητικά υλικά. Η μαγνητική τους ροή εξαφανίζεται από το εσωτερικό τους. Παραμένει σε ένα επιφανειακό στρώμα πάχους της τάξης των 100nm και λέγεται βάθος διείσδυσης London. Οι υπεραγωγοί ως διαμαγνητικά υλικά απωθούνται από τους μαγνήτες.
Ο υπεραγωγός απωθείται από τον μαγνήτη(εν προκειμένω αιωρείται, επειδή ο υπεραγωγός είναι τέλειο διαμαγνητικό υλικό)
Κατά τις πρώτες πέντε δεκαετίες της έρευνας στο πεδίο της υπεραγωγιμότητας, αργά αλλά σταθερά ανακαλύπτονταν άλλα υλικά με ακόμη υψηλότερες κρίσιμες θερμοκρασίες. Όλοι αυτοί οι υπεραγωγοί ήταν είτε καθαρά μεταλλικά στοιχεία είτε διαμεταλλικές ενώσεις (αποτελούμενες από δύο ή περισσότερα μεταλλικά στοιχεία). Ωστόσο, από τη δεκαετία του 1960 έως τα μέσα της δεκαετίας του 1980 η μέγιστη τιμή της Τκ έμοιαζε να έχει καθηλωθεί στους 20 και κάτι Κέλβιν. Όλα αυτά άλλαξαν το 1986 με την ανακάλυψη της υπεραγωγιμότητας υψηλών θερμοκρασιών σε μια πληθώρα μεταλλικών οξειδίων με βάση το χαλκό. Κατά τα πρώτα λίγα χρόνια μετά τη συγκεκριμένη ανακάλυψη, οι τιμές της Τκ εκτοξεύθηκαν στα ύψη, με το οξείδιο υδραργύρου - βαρίου - ασβεστίου - χαλκού να έχει Τκ περίπου 130 Κ. Ήταν μια απίστευτα συναρπαστική εποχή, αλλά σύντομα κατέστη σαφές ότι η κύρια θεωρία για το πώς εμφανίζεται η υπεραγωγιμότητα —η γνωστή ως θεωρία BCS — δεν εξηγεί την απουσία αντίστασης σε αυτά τα υλικά. Παρά τις σχεδόν εικοσαετείς προσπάθειες, εξακολουθεί να μην υπάρχει ικανοποιητική θεωρία για το πώς ή το γιατί υπεράγουν τα μεταλλικά οξείδια με βάση το χαλκό.
Στις 7 Ιουλίου (2009) στο science daily ανακοινώθηκε ότι χρησιμοποίησαν τη θεωρία των χορδών ώστε να εξηγήσουν το φαινόμενο της υπεραγωγιμότητας και τα αποτελέσματα ήταν θεαματικά. Αυτό ήταν πολύ σημαντικό γιατί είναι, η πρώτη φορά που η θεωρία των χορδών κάνει μια συγκεκριμένη σύνδεση με τη φυσική πραγματικότητα. Διαβάστε το υπόλοιπο άρθρο...
Η θεωρία των χορδών βάλλεται από παντού τα τελευταία χρόνια. Οι υποσχέσεις που είχαν δοθεί δεν έχουν πραγματοποιηθεί. Οι θεωρητικοί φυσικοί του Λάιντεν τώρα για πρώτη φορά χρησιμοποίησαν τη θεωρία χορδών για να περιγράψουν ένα φυσικό φαινόμενο -- τη κβαντική-κρίσιμη κατάσταση των ηλεκτρονίων που οδηγούν στην υψηλής θερμοκρασίας υπεραγωγιμότητα. Η ανακάλυψή τους έχει αναφερθεί πρόσφατα στο περιοδικό Science. Τα ηλεκτρόνια μπορούν να διαμορφώσουν ένα ειδικό είδος κατάστασης, μια αποκαλούμενη κβαντική κρίσιμη κατάσταση, η οποία διαδραματίζει έναν ρόλο στην υψηλής θερμοκρασίας υπεραγωγιμότητα. Η υπεραγωγιμότητα στις υψηλές θερμοκρασίες είναι από καιρό ένα «καυτό ζήτημα» στη φυσική. Στην υπεραγωγιμότητα, που ανακαλύπτεται από τη Heike Kamerlingh Onnes στο Λάιντεν, τα ηλεκτρόνια μπορούν να διέλθουν μέσω ενός υλικού χωρίς να συναντήσουν οποιαδήποτε αντίσταση. Κατά πρώτο λόγο, αυτό φαινόταν πιθανό στις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες κοντά στο απόλυτο μηδέν, αλλά όλο και περισσότερα παραδείγματα εμφανίστηκαν , όπου το φαινόμενο εμφανίζεται επίσης στις υψηλότερες θερμοκρασίες. Μέχρι τώρα, κανένας δεν έχει κατορθώσει να εξηγήσει την υψηλής θερμοκρασίας υπεραγωγιμότητα. Ο Jan Zaanen δεν κάνει καμία προσπάθεια να κρύψει τον ενθουσιασμό του. Μαζί με τον Mihailo Cubrovic και τον Koenraad Schalm, έχει κατορθώσει επιτυχώς να ρίξει φως σε ένα προηγουμένως ανεξήγητο φυσικό φαινόμενο χρησιμοποιώντας τα μαθηματικά της θεωρίας των χορδών. Θεωρία των πάντων Αυτή είναι η πρώτη φορά που ένας υπολογισμός βασισμένος στη θεωρία των χορδών έχει δημοσιευθεί στο Science, ακόμα κι αν η θεωρία είναι ευρέως γνωστή. «Υπήρχαν πάντα πολλές προσδοκίες γύρω από τη θεωρία χορδών,» εξηγεί ο Zaanen, έχοντας ο ίδιος μελετήσει τη θεωρία των χορδών για να ικανοποιήσει την περιέργειά του. Η «θεωρία των χορδών αντιμετωπίζεται συχνά ως παιδί του Einstein που στοχεύει να επινοήσει μια επαναστατική και περιεκτική θεωρία, ένα είδος «θεωρίας των πάντων.» Δέκα έτη πριν, οι ερευνητές έλεγαν ακόμη και: «Δώστε μας δύο εβδομάδες και θα είμαστε σε θέση να σας πούμε από πού προήλθε η μεγάλη έκρηξη. «Το πρόβλημα της θεωρίας χορδών ήταν ότι, παρά τα άριστα μαθηματικά της, δεν ήταν ποτέ ικανή να κάνει μια συγκεκριμένη σύνδεση με τη φυσική πραγματικότητα -- τον κόσμο γύρω από μας.» Quantum soup Αλλά τώρα, ο Zaanen, μαζί με τους συναδέλφους του Cubrovic και Schalm, προσπαθεί να αλλάξει αυτήν την κατάσταση, με την εφαρμογή της θεωρίας χορδών σε ένα φαινόμενο που οι φυσικοί, συμπεριλαμβανομένου Zaanen, για τα προηγούμενα δεκαπέντε έτη ήταν ανίκανοι να εξηγήσουν: τη κβαντική-κρίσιμη κατάσταση «quantum-critical state» των ηλεκτρονίων. Αυτό η ειδική κατάσταση εμφανίζεται σε ένα υλικό αμέσως προτού να γίνει υπεραγώγιμο σε υψηλή θερμοκρασία. Ο Zaanen περιγράφει τη κβαντική-κρίσιμη κατάσταση ως «κβαντική σούπα», στην οποία τα ηλεκτρόνια διαμορφώνουν μια συλλογικότητα ανεξάρτητη των αποστάσεων, όπου τα ηλεκτρόνια εκθέτουν την ίδια συμπεριφορά στη μικρή κβαντική μηχανική κλίμακα ή στη μακροσκοπική ανθρώπινη κλίμακα. Γέφυρα Λόγω του ενδιαφέροντος του Zaanen για τη θεωρία χορδών, αυτός και ο θεωρητικός των χορδών Koenraad Schalm εξοικειώθηκαν σύντομα μετά από την άφιξη του Schalm στο Λάιντεν. Ο Zaanen είχε ένα άλυτο πρόβλημα και ο Schalm ήταν εμπειρογνώμονας στον τομέα της θεωρίας χορδών. Το κοινό ενδιαφέρον τους, τους έφερε μαζί, και αποφάσισαν να λειτουργήσουν από κοινού στην έρευνα. Χρησιμοποίησαν την πτυχή της θεωρίας σειράς γνωστή ως αντιστοιχία AdS/CFT. Αυτό επιτρέπει σε καταστάσεις σε έναν μεγάλο σχετιστικό κόσμο να μεταφραστούν σε μια περιγραφή σε ένα μικροσκοπικό κβαντικό επίπεδο φυσικής. Αυτή η αντιστοιχία γεφυρώνει το χάσμα μεταξύ αυτών των δύο διαφορετικών κόσμων. Με την εφαρμογή της αντιστοιχίας στην κατάσταση όπου μια μαύρη τρύπα δονείται όταν πέσει ένα ηλεκτρόνιο σε αυτήν, έφθασαν στην περιγραφή των ηλεκτρονίων που κινούνται μέσα και έξω από μια κβαντική -κρίσιμη κατάσταση. Παζλ Μετά από ημέρες και τις νύχτες του σκληρής δουλειάς, ένα κομμάτι του παζλ ταίριαξε. «Δεν περιμέναμε να λειτουργήσει τόσο καλά,» λέει ένας ενθουσιασμένος Zaanen. «Τα μαθηματικά ταίριαξαν τέλεια, ήταν θαυμάσιο. Όταν είδαμε τους υπολογισμούς, στην αρχή μετά βίας μπορούσαμε να το πιστέψουμε, αλλά ήταν σωστό.» Πηγαίνοντας πιο πέρα, το μυστήριο της υπεραγωγιμότητας υψηλής θερμοκρασίας δεν επιλύεται πλήρως, τα συμπεράσματα δείχνουν ότι τα σοβαρά προβλήματα στη φυσική μπορούν να εξεταστούν χρησιμοποιώντας τη θεωρία χορδών. Και αυτό είναι ακριβώς η έναρξη, θεωρεί ο Zaanen. «Η αντιστοιχία AdS/CFT εξηγεί τώρα τα πράγματα που οι συνάδελφοι για πολύ καιρό ήταν ανίκανοι να επιλύσουν, παρά τις τεράστιες προσπάθειές τους. Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούν να γίνουν με αυτή. Δεν το καταλαβαίνουμε πλήρως ακόμα, αλλά το βλέπω ως διέξοδο για πολύ περισσότερα.» Journal reference: 1. M Cubrovic, J Zaanen, K Schalm. String Theory, Quantum Phase Transitions, and the Emergent Fermi Liquid. Science, 2009; DOI: 10.1126/science.1174962 Adapted from materials provided by Leiden University.
Άλλες πηγές: 1.http://www.physics4u.gr/faq/supercontuct.html 2.Γραμματικάκης,Ι, (2006),Εισαγωγή στην Συγχρονη Φυσική,Αθήνα,Εκδόσεις Δημόπουλου. 3. http://www.sciencedaily.com/releases/2009/07/090706113702.htm
Στις 29 Ιανουαρίου 1697, o Νεύτωνας, έλαβε δύο προβλήματα που είχε θέσει ο Γιόχαν Μπερνούλι. Ο Μπερνούλι είχε αρχικά δημοσιεύσει το ένα από αυτά στο Actaeruditorumτον προηγούμενο Ιούνιο -αφορούσε την εύρεση της διαδρομής από την οποία ένα βαρύ σώμα θα κατέβαινε πιο γρήγορα από ένα σημείο σε ένα άλλο που δεν βρίσκεται ακριβώς από κάτω του (γνωστό ως «πρόβλημα του βραχυστόχρονου»)- και είχε δώσει προθεσμία έξι μηνών για τη λύση. Όταν έφτασε ο Δεκέμβριος, δεν είχε λάβει ακόμη κάποια ικανοποιητική απάντηση, είχε όμως λάβει μια επιστολή από τον Λάιμπνιτς που αφ' ενός τον διαβεβαίωνε πως είχε λύσει το πρόβλημα και αφ' ετέρου του ζητούσε να παρατείνει την προθεσμία μέχρι το Πάσχα και να δημοσιεύσει και πάλι το πρόβλημα σε όλη την Ευρώπη. Ο Μπερνούλι όχι μόνο έκανε δεκτή την παράκληση του Λάιμπνιτς, αλλά προσέθεσε και το δεύτερο πρόβλημα. Έστειλε αντίγραφα στα Φιλοσοφικά πεπραγμένα και στη Journaldesscavans, καθώς και στους Γουόλις και Νεύτωνα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως νωρίτερα μέσα στο 1696 ο Μπερνούλι είχε εκφράσει την άποψη ότι ο Νεύτωνας είχε κλέψει από τις εργασίες του Λάιμπνιτς τη μέθοδο που δημοσίευσε για πρώτη φορά στο Operaτου Γουόλις. Είναι φανερό πως τόσο ο Μπερνούλι όσο και ο Λάιμπνιτς εκλάμβαναν τη σιωπή του Νεύτωνα από τον Ιούνιο μέχρι τον Δεκέμβριο ως αδυναμία να λύσει το πρόβλημα. Σκοπός τους τώρα ήταν να αποδείξουν την ανωτερότητα τους δημόσια. Και για την περίπτωση που η αποστολή των προβλημάτων σε προσωπικό επίπεδο δεν ήταν αρκετά αιχμηρή, ο Μπερνούλι συμπεριέλαβε μια ελάχιστα συγκεκαλυμμένη αναφορά στην ίδια την ανακοίνωση. Όπως δήλωνε, ο ίδιος και ο Λάιμπνιτς θα δημοσίευαν τις λύσεις τους το Πάσχα.
Εάν οι γεωμέτρες εξετάσουν με προσοχή τις λύσεις αυτές, έτσι όπως αντλούνται από αυτό που θα μπορούσε να ονομάσει κανείς ένα βαθύτερο πηγάδι, δεν έχουμε ουδεμία αμφιβολία πως θα αναγνωρίσουν τις περιορισμένες δυνατότητες της κοινής γεωμετρίας και θα εκτιμήσουν τις ανακαλύψεις μας, πόσο μάλλον που ελάχιστοι είναι εκείνοι που έχουν πιθανότητες να λύσουν τα εξαίρετα προβλήματα μας, ελάχιστοι μάλιστα ακόμη και μεταξύ των μαθηματικών ακριβώς που καυχώνται πως με τις αξιόλογες μεθόδους που με τόση θέρμη εγκωμιάζουν, όχι μόνον έχουν εισχωρήσει βαθιά στα μυστικά μονοπάτια της απόκρυφης γεωμετρίας αλλά και έχουν με θαυμαστό τρόπο διευρύνει τα όριά της με τα πολύτιμα θεωρήματα που (όπως πίστευαν) δεν γνώριζε κανείς, αλλά που στην πραγματικότητα είχαν προ πολλού δημοσιευθεί από άλλους.
Ό,τι και να είχαν κατά νου Μπερνούλι και Λάιμπνιτς, το βέβαιο είναι ότι ο Νεύτωνας είδε τα προβλήματα ως μια πρόκληση που απευθυνόταν προσωπικά σε εκείνον την αποδέχθηκε μάλιστα καταγράφοντας την ώρα που έφτασε στα χέρια του: «Έλαβα το χαρτί από τη Γαλλία, 29 Ιαν. 1696/7». Η επιστολή του προς τον Τσαρλς Μόνταγκιου, πρόεδρο της Βασιλικής Εταιρείας, που περιείχε τις απαντήσεις και για τα δύο προβλήματα, έφερε ημερομηνία 30 Ιανουαρίου. Είχε δε αρκετή επίγνωση του θριάμβου του ώστε η ιστορία αυτή να πάρει τη θέση της, μέσω της ανιψιάς του Κάθριν, στη σχετική συλλογή του Κόντουιτ: «Όταν το 1697 ο Μπερνούλι έστειλε το πρόβλημα, ο σερ Ισαάκ βρισκόταν υπό την πίεση της μεγάλης επανακοπής· δεν επέστρεψε στο σπίτι από τον Πύργο πριν από τις τέσσερις, πάρα πολύ κουρασμένος, αλλά δεν κοιμήθηκε πριν το λύσει, δηλαδή πριν από τις 4 το πρωί». Εκτός από τη λύση του Λάιμπνιτς, ο Μπερνούλι έλαβε δύο ακόμα, μία από τον μαρκήσιο του Hopitalαπό τη Γαλλία και μία ανώνυμη από την Αγγλία. Βγαίνοντας από την πλάνη του όσον αφορούσε τις μαθηματικές ικανότητες του Νεύτωνα, ο Μπερνούλι αναγνώρισε τον συγγραφέα από την αυθεντία που φανέρωνε το κείμενο - «εξ όνυχος τον λέοντα», κατά την κλασική φράση του.
Πηγή:Westfall,Richard,(2005), Η ζωή του Ισαάκ Νεύτωνα, Ηράκλειο,Π.Ε.Κ
